Thơ Ivan Bunin - Phần 3

20. RỪNG THÔNG PSKOV

Những khoảng xa tối, nghiêm khắc những cánh rừng

Dưới chiếc cột màu đỏ và dưới một cây thông

Tôi đứng ở đó, phân vân trên ngưỡng cửa

Vào nơi từng lãng quên, nhưng biết mấy thân thương.

Liệu ta có xứng đáng với di sản của mình?

Ở đấy tôi sẽ cảm thấy nặng nề vô cùng

Nơi những con đường của mèo hoang và gấu

Sẽ dẫn tôi đi vào cổ tích những đường con.

Nơi những hạt ửng đỏ trên cây kim ngân

Nơi trên gỗ mục màn rêu xám bao trùm

Và màn sương xanh vây xung quanh từng quả

Treo lơ lửng trên những cây bách tròn.

1912

______________

*Pskov – là một thành phố cổ nằm ở phía tây bắc của Nga.

Псковский бор

Вдали темно и чащи строги.

Под красной мачтой, под сосной

Стою и медлю - на пороге

В мир позабытый, но родной.

Достойны ль мы своих наследий?

Мне будет слишком жутко там,

Где тропы рысей и медведей

Уводят к сказочным тропам,

Где зернь краснеет на калине,

Где гниль покрыта ржавым мхом

И ягоды туманно-сини

На можжевельнике сухом.

21. GIỮA ĐÊM KHUYA TÔI THỨC DẬY VÀ NHÌN

Giữa đêm khuya tôi thức dậy và nhìn

Vào mặt trăng giữa trời cao tê tái

Vào vịnh biển dưới trăng và trên núi

Có tuyết đang lấp lánh từ xa xăm…

Còn phía dưới, nước trên cát ánh lên

Và xa hơn, khoảng bao la xám xịt

Trên biển màn sương và biển lạnh lùng…

Tôi hiểu rằng chẳng có gì mới hết

Lời của con người trống rỗng mà thôi

Hiểu gian dối của hy vọng, niềm vui

Vô thường của tình và đắng cay ly biệt

Với những người cuối cùng, gần gũi nhất

Người bằng sự gần gũi làm nhẹ hơn

Những đau đớn, khổ đau không cần thiết

Và trong những giờ phút này cô đơn

Của sự thức giấc lặng lẽ lúc nửa đêm

Của sự miệt thị với trần gian và xa cách

Với tất cả vẻ đẹp vô nghĩa ở trên trần.

1922

В полночный час я встану и взгляну

В полночный час я встану и взгляну

На бледную высокую луну,

И на залив под нею, и на горы,

Мерцающие снегом вдалеке...

Внизу вода чуть блещет на песке,

А дальше муть, свинцовые просторы.

Холодный и туманный океан...

Познал я, как ничтожно и не ново

Пустое человеческое слово,

Познал надежд и радостей обман,

Тщету любви и терпкую разлуку

С последними немногими, кто мил,

Кто близостью своею облегчил

Ненужную для мира боль и муку,

И эти одинокие часы

Безмолвного полуночного бденья,

Презрения к земле и отчужденья

От всей земной бессмысленной красы.

22. THƠ MỘ CHÍ I

Em là cô dâu từ giã cõi đời.

Chàng nói rằng em đã từng trẻ đẹp

Nhưng tình em chỉ ước mơ mãnh liệt

Chỉ sống bằng hy vọng ngắn mà thôi.

Ngày tháng tư em từ giã cõi đời

Ra đi mãi, lặng im và ngoan ngoãn

Nhưng em đã sống không hề phí uổng:

Vẫn còn tình yêu cùng với người đây.

Trên con đường yên lặng chốn nghĩa trang

Chỉ cơn gió trong mơ màng thổi nhẹ

Tất cả nói về hạnh phúc, mùa xuân.

Bài thơ tình yêu trên lăng mộ cũ

Vang lên nỗi buồn bất tử về em

Và bầu trời xanh thắm bên con đường.

1902

Эпитафия

Я девушкой, невестой умерла.

Он говорил, что я была прекрасна,

Но о любви я лишь мечтала страстно, -

Я краткими надеждами жила.

В апрельский день я от людей ушла,

Ушла навек покорно и безгласно –

И все ж была я в жизни не напрасно:

Я для его любви не умерла.

Здесь, в тишине кладбищенской аллеи,

Где только ветер веет в полусне,

Все говорит о счастье и весне.

Сонет любви на старом мавзолее

Звучит бессмертной грустью обо мне,

И небеса синеют вдоль аллеи.

23. THƠ MỘ CHÍ II

Trên mặt đất em từng là con chim thiên đường quí hiếm

Trên những cành tùng, giữa những ngôi mộ mạ vàng

Giọng nói trẻ vang lên, như tiếng sáo ở trong rừng

Và những ánh mặt trời từ những bờ mi đen tỏa sáng.

Số phận để ý em. Trên mặt đất em không phải người trần

Chỉ ở thiên đường sắc đẹp không biết đến ranh giới cấm.

1917

Эпитафия

На земле ты была точно дивная райская птица

На ветвях кипариса, среди золоченых гробниц.

Юный голос звучал, как в полуденной роще цевница,

И лучистые солнца сияли из черных ресниц.

Рок отметил тебя. На земле ты была не жилица.

Красота лишь в Эдеме не знает запретных границ.

24. CON XIN ĐA TẠ NGƯỜI VÌ TẤT CẢ

Con xin đa tạ Người, vì tất cả

Sau những âu lo và những buồn đau

Người đã ban con ánh nắng ban chiều

Cánh đồng rộng và màu xanh hiền dịu.

Con giờ vẫn cô đơn – như muôn thuở

Nhưng hoàng hôn đổ ánh lửa tuyệt vời

Và tan trong đó Ngôi sao Ban chiều

Run rẩy qua, như một hòn đá quí.

Con hạnh phúc với nỗi buồn phận số

Trong nhận thức vẫn vui vẻ ngọt ngào

Vẫn một mình trong thầm lặng suy tư

Nói với Người – và tránh xa tất cả.

1901

За все Тебя, Господь, благодарю

За все Тебя, Господь, благодарю!

Ты, после дня тревоги и печали,

Даруешь мне вечернюю зарю,

Простор полей и кротость синей дали.

Я одинок и ныне - как всегда.

Но вот закат разлил свой пышный пламень,

И тает в нем Вечерняя Звезда,

Дрожа насквозь, как самоцветный камень.

И счастлив я печальною судьбой

И есть отрада сладкая в сознанье,

Что я один в безмолвном созерцанье,

Что всем я чужд и говорю - с Тобой.

25. CHÚA GIÊ-SU SỐNG LẠI

Chúa Giê-su sống lại. Với bình minh

Bóng đêm dài đang dần dà đi khỏi

Một lần nữa thắp sáng giữa trần gian

Một ngày mới chỉ dành cho đời mới.

Và rừng thông vẫn hãy còn tối đen

Vẫn còn trong bóng ẩm ướt của mình

Như một tấm gương, mặt hồ ở đấy

Đang thở bằng vẻ tươi mát của đêm.

Vẫn còn trong những thung lũng màu xanh

Những màn sương bay lượn… Nhưng hãy nhìn:

Đã cháy lên trên giá băng miền núi

Tia mặt trời như lửa của bình minh!

Những tia nắng trên cao còn tỏa sáng

Không thể nào đạt đến, như giấc mơ

Nơi giọng nói mặt đất còn im lặng

Thì vẻ đẹp kia tinh khiết vô bờ.

Nhưng với mỗi giờ qua càng tiếp cận

Bởi vì trên đỉnh núi đã ửng hồng

Chúng đang lấp lánh và đang cháy lên

Trong bóng tối của rừng, trong thung lũng.

Chúng cháy trong vẻ đẹp đầy mong muốn

Và báo tin từ đỉnh của trời xanh

Rằng đã đến cái ngày từng hứa hẹn

Rằng Giê-su quả thực đã hồi sinh!

1896

Христос воскрес! Опять с зарею

Христос воскрес! Опять с зарею

Редеет долгой ночи тень,

Опять зажегся над землею

Для новой жизни новый день.

Еще чернеют чащи бора;

Еще в тени его сырой,

Как зеркала, стоят озера

И дышат свежестью ночной;

Еще в синеющих долинах

Плывут туманы... Но смотри:

Уже горят на горных льдинах

Лучи, огнистые зари!

Они в выси пока сияют,

Недостижимой, как мечта,

Где голоса земли смолкают

И непорочна красота.

Но, с каждым часом приближаясь

Из-за алеющих вершин,

Они заблещут, разгораясь,

И в тьму лесов и в глубь долин;

Они взойдут в красе желанной

И возвестят с высот небес,

Что день настал обетованный,

Что бог воистину воскрес!

26. LĂNG MỘ RA-CHÊN*

“Nàng đã chết, và Gia-cốp đã chôn

Nàng bên đường…” Trên lăng mộ chẳng có

Đề tên tuổi, dấu hiệu hay dòng chữ.

Có ánh sáng yếu ớt vào ban đêm

Và phấn trắng được quét lên mái vòm

Một vẻ tái nhợt vô cùng huyền bí.

Tôi rụt rè đi đến giữa hoàng hôn

Và xúc động hôn lên hòn đá phấn

Trên hòn đá trồi ra có màu trắng…

Một lời ngọt ngào nhất! Ra-chên!

1907

_______________

*Ra-chên (Rachel) là vợ của Gia-cốp (Jacob). Đây là một câu chuyện nổi tiếng trong Kinh Thánh Cựu Ước (Ra-chên qua đời, được chôn bên con đường đi về Ê-phơ-rát, tức là Bết-lê-hem. Gia-cốp dựng một mộ bia; ấy là mộ bia của Ra-chên đến ngày nay hãy còn di tích – Sáng Thế ký 35, 19-20).

Гробница Рахили

«И умерла, и схоронил Иаков

Ее в пути...» И на гробнице нет

Ни имени, ни надписей, ни знаков.

Ночной порой в ней светит слабый свет,

И купол гроба, выбеленный мелом,

Таинственною бледностью одет.

Я приближаюсь в сумраке несмело

И с трепетом целую мел и пыль

На этом камне, выпуклом и белом...

Сладчайшее из слов земных! Рахиль!

27. TUỔI TRẺ

Trong rừng khô bắn một chiếc roi dài

Những con bò trong bụi cây sột soạt

Xanh một màu xanh những bông hoa tuyết

Và dưới chân xào xạc chiếc lá sồi.

Những đám mây đầy nước lượn trên trời

Cơn gió mát thổi trên đồng màu xám

Và trong tim một niềm vui thầm lặng

Đời như thảo nguyên, hoang vắng, tuyệt vời.

1916

Молодость

В сухом лесу стреляет длинный кнут,

В кустарнике трещат коровы,

И синие подснежники цветут,

И под ногами лист шуршит дубовый.

И ходят дождевые облака,

И свежим ветром в сером поле дует,

И сердце в тайной радости тоскует,

Что жизнь, как степь, пуста и велика.

28. ALONUSKA

Alonuska sống trong rừng

Alonuska da ngăm

Đôi mắt nàng nóng bỏng

Tỏa sáng và ánh lên

Alonuska bé bỏng

Uống cùng bố suốt đêm.

Rồi nàng đi vào rừng

Đi dạo, đi tìm bạn

Nhưng gặp ai trong rừng?

Nàng lúc lắc cây thông

Và thấy vô cùng chán

Không có việc gì làm

Bèn nhóm đống lửa lớn

Và ngọn lửa bùng lên

Thiêu cháy cả cánh rừng

Rộng đến hàng nghìn dặm

Giờ tin tức về nàng

Không một ai biết đến!

1915

Аленушка

Аленушка в лесу жила,

Аленушка смугла была,

Глаза у ней горячие,

Блескучие, стоячие,

Мала, мала Аленушка,

А пьет с отцом - до донушка.

Пошла она в леса гулять,

Дружка искать, в кустах вилять,

Да кто ж в лесу встречается?

Одна сосна качается!

Аленушка соскучилась,

Безделием измучилась,

Зажгла она большой костер,

А в сушь огонь куда востер!

Сожгла леса Аленушка

На тыщу верст, до пенушка,

И где сама девалася -

Доныне не узналося!

29. KHÔNG BAO GIỜ

Không bao giờ các người còn được hồi sinh lại nữa

Không đứng lên từ những nấm mồ mục nát của mình!

Không bao giờ vẻ mặt của Chúa các người còn được nhìn

Bời vì rằng không hề có sự nổi loạn dành cho nô lệ -

Những đầy tớ của sự tham lam, hung ác và phẫn nộ

Của sự trả thù, của sợ hãi, của sắc dục, của dối gian

Của những thân xác béo phì, của tuổi già bẩn thỉu

Tất cả đã bị chôn vùi – và xin hãy nằm yên!

1916

Никогда вы не воскреснете, не встанете

Никогда вы не воскреснете, не встанете

Из гнилых своих гробов!

Никогда на божий лик не глянете,

Ибо нет восстанья для рабов -

Темных слуг корысти, злобы, ярости,

Мести, страха, похоти и лжи,

Тучных тел и скучной, грязной старости:

Закопали - и лежи!

30. NGÔI SAO TỪNG LUNG LINH TRONG NƯỚC ĐÊM

Ngôi sao từng lung linh trong nước đêm

Dưới rặng liễu trong khu vườn còi cọc –

Ngọn lửa trước bình minh trong đầm nước

Tôi không còn tìm thấy giữa trời xanh.

Về ngôi làng sống những năm tuổi trẻ

Về ngôi nhà viết bài hát đầu tiên

Nơi niềm vui, hạnh phúc từng chờ mong

Không bao giờ tôi còn quay về nữa.

1891

Ту звезду, что качалася в темной воде

Ту звезду, что качалася в темной воде

Под кривою ракитой в заглохшем саду, -

Огонек, до рассвета мерцавший в пруде,

Я теперь в небесах никогда не найду.

В то селенье, где шли молодые года,

В старый дом, где я первые песни слагал,

Где я счастья и радости в юности ждал,

Я теперь не вернусь никогда, никогда.

31. QUÊ HƯƠNG

Dưới bầu trời xám xịt như chết lặng

Ngày mùa đông cau có đang tối dần

Rừng thông như không có điểm cuối cùng

Đến làng mạc xem hãy còn xa lắm.

Một màn sương có màu sữa và xanh

Như nỗi buồn ai đó rất dịu dàng

Và ở trên sa mạc này tuyết trắng

Khoảng nhá nhem tối sáng đang mờ dần.

1896

Родина

Под небом мертвенно-свинцовым

Угрюмо меркнет зимний день,

И нет конца лесам сосновым,

И далеко до деревень.

Один туман молочно-синий,

Как чья-то кроткая печаль,

Над этой снежною пустыней

Смягчает сумрачную даль.

32. BẦU TRỜI XANH THẮM ĐÃ MỞ RA

Bầu trời xanh thắm đã mở ra

Giữa những đám mây ngày tháng tư.

Trong rừng tất cả khô và xám

Và như mạng nhện bóng rơi ra.

Con rắn sột soạt giữa lá sồi

Rồi rắn chui vào trong bộng cây

Rắn bò vào rừng theo cây đoạn

In vết bộ da trên đất này.

Những chiếc lá khô và mùi thơm

Ánh sáng nhẵn mịn của bạch dương

Phút giây hạnh phúc và gian dối

Một nỗi buồn nhớ gấp trăm lần

1901

Раскрылось небо голубое

Раскрылось небо голубое

Меж облаков в апрельский день.

В лесу всё серое, сухое,

И паутиной пала тень.

Змея, шурша листвой дубовой,

Зашевелилася в дупле

И в лес пошла, блестя лиловой,

Пятнистой кожей на земле.

Сухие листья, запах пряный,

Атласный блеск березняка...

О миг счастливый, миг обманный.

Стократ баженная тоска!